Format và low level format (LLF) khác nhau ra sao?

Định dạng (format) đĩa cứng và định dạng cấp thấp
(LLF) là 2 động tác với chủ đích hoàn toàn khác nhau. Tìm hiểu xem lúc
nào mới cần làm 1 trong 2 động tác trên cho máy tính của mình.

I) Những trường hợp như sau, bạn nên làm format đĩa cứng:

1)
Format lần đầu cho đĩa cứng mới mua thường làm bằng Fdisk hay Disk
manager trong DOS để định dạng và phân vùng ra nhiều ổ theo ý mình muốn
nhằm cài hệ điều hành và lưu dữ liệu.

Cài
xong Windows như Win XP, bạn vẫn có thể làm format lại lần nữa khi trục
trặc cho phân vùng nào đó không có XP bằng Explorer: Click nút phải vào
ổ đĩa hay phân vùng (D, E, F) chọn format theo FAT 32 hay NTFS .

Nếu
là định dạng theo FAT ổ đĩa ấy không quá 2GB (thường dùng cho
FlashDrive qua USB), FAT 32 không thể lưu 1 file liên tục như ISO lớn
hơn GB. NTFS có tính bảo mật cao nhưng ngoài DOS không nhận ra được
phải có NTFS pro for DOS mới nhận và chép dữ liệu qua lại.

2)
Bạn cũng có format lại cho phân vùng có XP ngay trong windows khi bạn
có thêm 1 windows khác ở D ( đứng ở D làm cho C ) bằng 1 trong 2 cách
Explorer hoặc Partition magic 805 . Việc format này đặt ra khi windows
gặp trục trặc nào đó như có virus , có bad sectors, hoặc cần tạo ra
phân vùng mới để cài thêm windows khác .
Sau khi format xong nếu có bad sector, nó sẽ báo ngay cho mình biết số lượng bad ấy là bao nhiêu .

3)
Nếu đĩa cứng bị báo như vậy dù khá nhiều, bạn đừng quá lo lắng: có
nhiều hy vọng đấy chỉ là lỗi từ tính ( magnetic ), không phải lỗi vật
lý ( physic ):
Bạn bắt đầu dùng đến HDD
regenerator 151 trong DOS qua dùng Hiren boot CD 80 để nhận ra và phục
hồi lại toàn bộ những chỗ hư(bad sector ):

Đĩa
cứng của tôi cũng đã có lần hư đến 460 hay vài ngàn bad sectors vẫn
phục hồi lại tốt hết sau khi chạy quét gần 2 tiếng hay hơn nữa với HDD
regenerator 151 .
Trước đó, bạn nên
quét bằng Norton disk doctor 2002 với Hiren boot CD 83 để định vị vùng
bị hư. Cần khu trú chính xác chỗ hư để HDD regenerator làm cho nhanh
nhất, ít phải chờ đợi lâu hàng giờ nếu quét toàn bộ đĩa cứng 80G hay
120GB trở lên.

4)
Lưu ý sau cùng nếu bạn lỡ format nhầm phân vùng nào đã chứa dữ liệu quí
, muốn phục hồi lại vẫn được nếu chưa chép chồng lên . Đó là tiện ích
phục hồi lại ổ format thuật toán siêu cấp là Kernel FAT for NTFS( đón
đọc bài hướng dẫn này ).

II) Việc làm định dạng cấp thấp ( LLF ) cần thiết trong những trường hợp khác sau:

1)
Low level format thường chỉ làm ở hãng sản xuất trước khi xuất xưởng
nhưng sau này người dùng cũng có nhu cầu khi đĩa cứng bệnh nặng như
virus tấn công MBR làm hết đọc được, có bad sector vậy lý khá nhiều ..

Chữ
Low level format( LLF ) trước đây hay dùng cho đĩa cứng cũ nhưng với
đĩa cứng mới sau này, thường thay tên khác là Zero-fill hay tiện ích
chẩn đoán ( diagnostic utility ) đĩa cứng.

Bạn có thể tải về các tiện ích này từ các địa chỉ sau tuỳ hãng sản xuất:
IBM(Hitachi) http://www.hgst.com/hdd/support/download.htm
Seagate http://www.seagate.com/support/disc/utils.html
Maxtor http://www.maxtor.com/en/support/downloads/index.htm
Fujitsu http://www.fel.fujitsu.com/home/drivers.asp?L=en&CID=1
Samsung http://www.samsung.com/Products/HardDiskDrive/utilities/index.htm
Nếu bạn đã có sẵn đĩa Hiren boot CD 83, cũng có thể tìm các tiện ích chẩn đoán LLF này trong phần Hard disk tools \\ More
2) Các tiện ích chần đoán đĩa cứng bao gồm 4 phần như sau:

a)
Thử nghiệm nhận ra đĩa cứng: coi thử phần mềm tiện ích này liệu có nhận
ra được đĩa cứng bạn bị trục trặc khá nặng không.

b) Trình bày chi tiết về đĩa cứng ấy: số model, ngày sản xuất.

c)
Thử nghiệm lỗi đĩa cứng: phần tích toàn bộ bề mặt đĩa cứng, tìm ra các
bad sectors, báo cho phần điều hành đĩa cứng để sắp xếp các vùng hư trở
lại

d)
Zero-fill: xoá sạch mọi dữ liệu từng sector với 0 bytes ( không sao
phục hồi lại được ) . Làm cho đĩa cứng trở lại tình trạng y hệt như lúc
xuất xưởng

Điều
này thường làm chung với test thứ 3( thử nghiệm lỗi ), làm xong các
test này giống như bạn phá sập cả nhà mình xuống, diệt các mối ăn cột
kèo quá nặng nên sẽ không còn dữ liệu gì cả, các boot virus lì lợm nhất
cũng tiêu tùng luôn bằng LLF( format cấp thấp)..

3)
Bạn cần biết thêm sau khi làm LLF hay Zero-fill, đĩa cứng khi scan lại
không còn thấy bad sector đâu cả : đấy không phải chữa hết bệnh đâu mà
chúng được sắp xếp lại giấu đi thật quá khéo đấy thôi .

Đấy
là trường hợp mà bạn đem bảo hành đĩa cứng khi có bad sector, họ đã
dùng cách này để cho bạn yên tâm( với no bad sector ) nhưng nếu bạn lại
thấy bad sectors sau đó xuất hiện trở lại ngày càng nhiều thêm nữa, chỉ
còn cách mua đĩa cứng mới thôi.

Cũng
may là giờ này giá đĩa cứng hạ quá nhiều và thời gian bảo hành cũng lâu
hơn tuỳ theo giá mà bạn mua ngay lúc đầu ( cao hơn một tí vài USD sẽ
được bảo hành từ 2-3 năm thay vì 1 năm ).

4)
Trước khi làm LLF nên back up dữ liệu bằng ghost (khi còn chạy được)
hay thủ công bằng Explorer hay Volkov commander 499 trong DOS .

Không
nên làm LLF trong Win 98 có đa tác vụ, mà chỉ nên làm hoàn toàn trong
DOS mới thật sự là an toàn cho ổ cứng của máy bạn .

Bs Dương Minh Hoàng
Format và low level format (LLF) khác nhau ra sao?’]